海伦公式及其证明

6969 / 2025-10-11 18:34:09 世界杯主题歌

由三边求三角形面积:海伦公式及其证明

在几何学习中,计算三角形面积是常见的问题。我们熟知的面积公式多与底和高相关,比如“面积 = 底×高÷2”,但当只知道三角形三条边的长度时,该如何求面积呢?这就需要用到著名的海伦公式。

海伦公式的表达式

海伦公式由古希腊数学家海伦提出,其内容为:若一个三角形的三条边长分别为aaa、bbb、ccc,则该三角形的面积SSS可表示为:

S=p(p−a)(p−b)(p−c)S = \sqrt{p(p - a)(p - b)(p - c)}S=p(p−a)(p−b)(p−c)​

其中,ppp为三角形的半周长,即:

p=a+b+c2p = \frac{a + b + c}{2}p=2a+b+c​

这个公式的奇妙之处在于,只需知道三边长度,无需测量高或角度,就能直接计算面积,在几何计算和实际问题中都有广泛应用。

海伦公式的证明过程

下面我们通过代数推导结合勾股定理来证明海伦公式。

步骤1:构建辅助线与变量设定

设三角形ABCABCABC的三边分别为BC=aBC = aBC=a,AC=bAC = bAC=b,AB=cAB = cAB=c。过点AAA作BCBCBC的垂线,垂足为DDD,设AD=hAD = hAD=h(即三角形的高),BD=xBD = xBD=x,则DC=a−xDC = a - xDC=a−x。

步骤2:利用勾股定理建立方程

在直角三角形ABDABDABD和直角三角形ACDACDACD中,根据勾股定理可得:

{x2+h2=c2(1)(a−x)2+h2=b2(2)

\begin{cases}

x^2 + h^2 = c^2 & (1)\\

(a - x)^2 + h^2 = b^2 & (2)

\end{cases}

{x2+h2=c2(a−x)2+h2=b2​(1)(2)​

用方程(2)(2)(2)减去方程(1)(1)(1),消去h2h^2h2:

(a−x)2−x2=b2−c2

(a - x)^2 - x^2 = b^2 - c^2

(a−x)2−x2=b2−c2

展开并化简:

a2−2ax+x2−x2=b2−c2a2−2ax=b2−c22ax=a2+c2−b2x=a2+c2−b22a

a^2 - 2ax + x^2 - x^2 = b^2 - c^2\\

a^2 - 2ax = b^2 - c^2\\

2ax = a^2 + c^2 - b^2\\

x = \frac{a^2 + c^2 - b^2}{2a}

a2−2ax+x2−x2=b2−c2a2−2ax=b2−c22ax=a2+c2−b2x=2aa2+c2−b2​

步骤3:求解高hhh的表达式

将xxx的表达式代入方程(1)(1)(1),求h2h^2h2:

h2=c2−x2=c2−(a2+c2−b22a)2

h^2 = c^2 - x^2 = c^2 - \left(\frac{a^2 + c^2 - b^2}{2a}\right)^2

h2=c2−x2=c2−(2aa2+c2−b2​)2

利用平方差公式m2−n2=(m+n)(m−n)m^2 - n^2 = (m + n)(m - n)m2−n2=(m+n)(m−n)化简:

h2=(c+a2+c2−b22a)(c−a2+c2−b22a)

h^2 = \left(c + \frac{a^2 + c^2 - b^2}{2a}\right)\left(c - \frac{a^2 + c^2 - b^2}{2a}\right)

h2=(c+2aa2+c2−b2​)(c−2aa2+c2−b2​)

通分后整理:

h2=(2ac+a2+c2−b2)(2ac−a2−c2+b2)4a2

h^2 = \frac{(2ac + a^2 + c^2 - b^2)(2ac - a^2 - c^2 + b^2)}{4a^2}

h2=4a2(2ac+a2+c2−b2)(2ac−a2−c2+b2)​

分子部分可进一步转化为完全平方的形式:

2ac+a2+c2−b2=(a+c)2−b2=(a+c+b)(a+c−b)

2ac + a^2 + c^2 - b^2 = (a + c)^2 - b^2 = (a + c + b)(a + c - b)

2ac+a2+c2−b2=(a+c)2−b2=(a+c+b)(a+c−b)

2ac−a2−c2+b2=b2−(a−c)2=(b+a−c)(b−a+c)

2ac - a^2 - c^2 + b^2 = b^2 - (a - c)^2 = (b + a - c)(b - a + c)

2ac−a2−c2+b2=b2−(a−c)2=(b+a−c)(b−a+c)

因此:

h2=(a+b+c)(−a+b+c)(a−b+c)(a+b−c)4a2

h^2 = \frac{(a + b + c)(-a + b + c)(a - b + c)(a + b - c)}{4a^2}

h2=4a2(a+b+c)(−a+b+c)(a−b+c)(a+b−c)​

步骤4:推导面积公式

三角形面积S=12ahS = \frac{1}{2}ahS=21​ah,两边平方得:

S2=14a2h2

S^2 = \frac{1}{4}a^2h^2

S2=41​a2h2

将h2h^2h2的表达式代入:

S2=14a2⋅(a+b+c)(−a+b+c)(a−b+c)(a+b−c)4a2

S^2 = \frac{1}{4}a^2 \cdot \frac{(a + b + c)(-a + b + c)(a - b + c)(a + b - c)}{4a^2}

S2=41​a2⋅4a2(a+b+c)(−a+b+c)(a−b+c)(a+b−c)​

化简后:

S2=(a+b+c)(−a+b+c)(a−b+c)(a+b−c)16

S^2 = \frac{(a + b + c)(-a + b + c)(a - b + c)(a + b - c)}{16}

S2=16(a+b+c)(−a+b+c)(a−b+c)(a+b−c)​

由于p=a+b+c2p = \frac{a + b + c}{2}p=2a+b+c​,则:

a+b+c=2p−a+b+c=2(p−a)a−b+c=2(p−b)a+b−c=2(p−c)

a + b + c = 2p\\

-a + b + c = 2(p - a)\\

a - b + c = 2(p - b)\\

a + b - c = 2(p - c)

a+b+c=2p−a+b+c=2(p−a)a−b+c=2(p−b)a+b−c=2(p−c)

代入上式可得:

S2=2p⋅2(p−a)⋅2(p−b)⋅2(p−c)16=p(p−a)(p−b)(p−c)

S^2 = \frac{2p \cdot 2(p - a) \cdot 2(p - b) \cdot 2(p - c)}{16} = p(p - a)(p - b)(p - c)

S2=162p⋅2(p−a)⋅2(p−b)⋅2(p−c)​=p(p−a)(p−b)(p−c)

两边开平方,即证得海伦公式:

S=p(p−a)(p−b)(p−c)S = \sqrt{p(p - a)(p - b)(p - c)}S=p(p−a)(p−b)(p−c)​

应用示例

例如,已知一个三角形的三边分别为3、4、5,其半周长p=3+4+52=6p = \frac{3 + 4 + 5}{2} = 6p=23+4+5​=6,根据海伦公式可得面积:

S=6×(6−3)×(6−4)×(6−5)=6×3×2×1=36=6S = \sqrt{6 \times (6 - 3) \times (6 - 4) \times (6 - 5)} = \sqrt{6 \times 3 \times 2 \times 1} = \sqrt{36} = 6S=6×(6−3)×(6−4)×(6−5)​=6×3×2×1​=36​=6

这与我们用“3×4÷2”计算的结果一致,验证了公式的正确性。

海伦公式的证明过程不仅展现了代数运算与几何知识的结合,也让我们感受到数学公式的严谨与优美。掌握这一公式,能让我们在解决三角形面积问题时多一种高效的思路。

海伦公式